پشت‌صحنه‌ی تصاحب اکتیویژن: شم اقتصادی اسپنسر و لابی یک میلیارد دلاری اسمیت

اسپنسر در سال ۱۹۸۸ به‌عنوان کارآموز توسعه‌ی نرم‌افزار وارد مایکروسافت شد. دو سال بعد، پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه واشنگتن با مدرک لیسانس در رشته‌ی ارتباطات فنی و علمی، به‌عنوان برنامه‌نویس تمام‌وقت در مایکروسافت مشغول به کار شد. آن روزها، اسپنسر روی محصولاتی مثل Encarta و Microsoft Money و Microsoft Works کار می‌کرد.

در روزهای اولیه‌ی ایکس‌‌باکس، اسپنسر مدیریت یک استودیوی بازی‌سازی داخلی را به‌عهده داشت و در سال ۲۰۰۸ تمام استودیوهای مایکروسافت زیر نظر او مدیریت می‌شدند. در سال ۲۰۱۴ پس از عرضه‌ی کنسول ایکس‌باکس وان و انتصاب نادلا به‌عنوان مدیرعامل، اسپنسر مسئولیت بخش ایکس‌باکس را به‌عهده گرفت.

البته محبوبیت اسپنسر دلایل دیگری هم دارد؛ مثلا قابلیت Backward Compatibility را دوباره به اکوسیستم ایکس‌باکس آورد. سرویس اشتراکی گیم‌پس را معرفی کرد. در دوران مدیریت او، کنترلر ایکس‌باکس برای افرادی با ناتوانی‌های خاص عرضه شد و پروژه‌ی کلاد گیمینگ xCloud را راه‌اندازی کرد. او همیشه در تلاش است تا قابلیت کراس‌پلی را برای بازی‌ها عملی کند و معتقد است درعین حفظ رقابت بین مایکروسافت، سونی و نینتندو، نباید با انحصاری کردن آثار خود، به گیمرها آسیب رساند. بی‌خود نیست وقتی فیل اسپنسر می‌گوید «وقتی همه بازی کنند، همه می‌بریم»، کمتر کسی ممکن است به صداقت جمله‌ی او شک کند.

وقتی مایکروسافت Mojang را تصاحب کرد، همه انتظار داشتند محبوب‌ترین بازی جهان، انحصاری شود تا از این طریق گیمرهای بیشتری به خرید کنسول ایکس‌باکس روی بیاورند؛ اما در کمال تعجب، اسپنسر اعلام کرد ماینکرفت روی تمام پلتفرم‌ها در دسترس خواهد بود. وقتی سونی نگرانی خود را از انحصاری شدن ماینکرفت مطرح کرد، اسپنسر در جواب گفت: «چرا باید اثری را که مردم عاشق تجربه کردنش روی پلی‌استیشن هستند، از آن‌ها بگیرم؟»

اسپنسر ویژگی اخلاقی خوب دیگری هم دارد؛‌ او بسیار فروتن است و به دستاوردهای دیگران اهمیت می‌دهد. وقتی از او پرسیدند چطور رییس ایکس‌باکس شد، گفت تنها دلیلی که او ریاست بخش گیمینگ مایکروسافت را به‌عهده گرفت این بود که افراد زیادی از این بخش دست کشیده بودند، اما او هنوز آنجا بود و به آینده‌ی ایکس‌باکس امید داشت.

وقتی هم از اسپنسر خواسته شد در مراسمی به مناسبت بیستمین سالگرد عرضه‌ی نسل اول ایکس‌باکس در سال ۲۰۲۱ سخنرانی کند، نپذیرفت و گفت ترجیح می‌دهد تمرکز رویداد به‌جای او روی رابی باخ که تا سال ۲۰۱۰ بخش سرگرمی و دستگاه مایکروسافت را اداره می‌کرد و جف هنشاو، یکی از بنیان‌گذاران ایکس‌باکس باشد.

بسیاری از افراد، فیل اسپنسر را فرشته‌ی نجات ایکس‌‌باکس می‌دانند؛ به‌گفته‌ی مت بوتی، مدیر استودیوهای ایکس‌باکس، فیل اسپنسر در مرکز تمام اتفاقاتی است که در ایکس باکس رخ می‌دهد.

زمانی‌که هنوز هیچ شرکت دیگری با قوانین ضدرقابتی آمریکا گلاویز نشده بود، مایکروسافت نزدیک بود در سال ۱۹۹۸ به‌خاطر انحصارگرایی در بازار سیستم‌عامل با حکم وزارت دادگستری از هم بپاشد. ردموندی‌ها از این فاجعه جان سال به‌در بردند، اما به‌شدت آسیب دیدند و مجبور به پرداخت غرامت و از دست دادن امتیازهای زیادی شدند.

در این شرایط بود که برد اسمیت سکان مشاور ارشد حقوقی مایکروسافت را به‌عهده گرفت و در دو دهه‌ی گذشته چنان چهره‌ی این شرکت را نزد سازمان‌های رگولاتوری دنیا تلطیف کرد تا از تیر رس قوانین ضدرقابتی که دامن گوگل، اپل، متا و آمازون را گرفته بود، در امان بماند.

بسیاری حالا مایکروسافت را به این چشم نگاه می‌کنند که از اشتباهش درس گرفته و به‌اندازه‌ی کافی مجازات شده است؛ حتی قانون‌گذارانی که معمولا به انتقاد از شرکت‌های بزرگ فناوری اشتیاق دارند، به تصاحب اکتیویژن بلیزارد دید مثبتی داشتند و با اتکا به وعده‌های مایکروسافت، می‌گفتند این تصاحب به‌جای آسیب، باعث تقویت رقابت خواهد شد.

اگر فیل اسپنسر نبود، به‌احتمال زیاد تصاحب اکتیویژن بلیزارد توسط مایکروسافت هرگز مطرح نمی‌شد. و اگر برد اسمیت نبود، این تصاحب هرگز نمی‌توانست از سد قوانین ضدرقابتی دنیا رد شود. حال باید دید آیا اعتماد دنیا به مایکروسافت تصمیم درستی بوده است یا خیر.