دیسپارونی دردی است که زمان رابطه جنسی مداوم و عودکننده ابراز و آمیزش را سخت یا غیرممکن می‌کند. اثرات این درد گهگاه تا زمان‌ها سپس از رابطه باقی می‌ماند و عرصه‌ساز دلسردی و بی‌میلی زن و مرد به برقراری رابطه می‌بشود. در این مقاله، درمورد علت و علائم و راه حلهای درمان این درد می‌خوانید.
دیسپارونی چیست؟
دیسپارونی دردی مستمر و عودکننده در ناحیه تناسلی یا لگن است که قبل یا سپس از رابطه جنسی یا میانه آن گریبان فرد را می‌گیرد. این عارضه زیاد تر در زنان ابراز می‌کند و اثرات روانی آن به‌مراتب مخرب‌تر از درد جسمانی‌اش است. برخی از زنان درد دیسپارونی را داخلی (در ناحیه رحم) و برخی دیگر بیرونی (در لابیاها یا دهانه واژن) حس می‌کنند.
گمان ابراز دیسپارونی در چه افرادی زیاد تر است؟
هم زنان و هم مردان امکان پذیر رابطه جنسی دردناک را توانایی کنند، اما گمان وقوع آن در زنان، به‌خصوص در دوران یائسگی، زیاد تر است. اگر از داروهایی منفعت گیری می‌کنید که محیط واژن را خشک می‌کنند، دچار عفونت ویروسی یا باکتریایی شده‌اید یا در سن یائسگی هستید، زیاد تر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه‌اید.
چند نوع دیسپارونی داریم؟
با دقت به محل درد، پزشکان دیسپارونی را به ۲ دسته تقسیم می‌کنند:
- درد ورودی (دیسپارونی سطحی): این درد با اولین دخول در ورودی واژن حس می‌بشود و امکان پذیر ناشی از روان‌نبودن واژن، دخول پرفشار یا عفونت باشد.
- درد عمیق (دیسپارونی برخوردی): این درد زمان دخول عمیق در ناحیه دهانه رحم حس می‌بشود و در پوزیشن‌های خاصی تشدید می‌بشود.
درد میانه مقاربت را می‌توان به ۴ دسته اولیه، ثانویه، کامل و موقعیتی نیز تقسیم کرد:
- درد اولیه از لحظه اغاز اینترکورس و درد ثانویه سپس از آخر اینترکورس اغاز می‌بشود؛
- درد کامل همیشه زمان رابطه جنسی ابراز می‌کند و درد موقعیتی فقط بعضی اوقات اوقات.
علل درد زنان زمان اینترکورس چیست؟
دیسپارونی زیاد تر نتیجه به‌خوبی روان‌نشدن واژن است که با پیش‌نوازی و منفعت گیری از ژل‌های روان‌کننده رفع می‌بشود. چند عامل دیگر هم امکان پذیر در این درد دخیل باشند، از جمله:
- آتروفی واژن: بعضی اوقات پوشش واژن رطوبت و ضخامت طبیعی خود را از دست می‌دهد و خشک، نازک و التهاب می‌بشود. آتروفی طبق معمول نتیجه مصرف داروهای خاص، یائسگی یا تغییرات هورمونی است.
- واژینیسموس: هراس از صدمه‌دیدن یا صدمه‌های قبلی جهت اسپاسم عضلات واژن می‌بشود و اینترکورس را سخت می‌کند.
- عفونت واژن: عفونت قارچی شایع‌ترین بیماری اندام تناسلی است و امکان پذیر رابطه جنسی را دردناک کند.
- مشکلات رحم و دهانه رحم: زمان نفوذ عمیق آلت تناسلی، مشکلات رحم و دهانه رحم رابطه جنسی را دردناک می‌کنند.
- آندومتریوز: در شرایطی که اندومتر (لایه پوششی سطح داخلی رحم) خارج از رحم رشد می‌کند، دیسپارونی اتفاقی شایع است.
- مشکلات تخمدان: یکی از با اهمیت ترین دلایل رابطه جنسی دردناک مشکلات تخمدان همانند انواع کیست است.
- بیماری التهابی لگن: به‌جهت این بیماری، بافت‌های داخلی به‌شدت التهاب خواهد شد و مقاربت را دردناک می‌کنند.
- حاملگی خارج از رحم: شرایطی که در آن تخمک خارج از رحم باردار می‌بشود.
- اختلالات هورمونی: افت استروژن در بدن از شایع‌ترین علل درد آمیزش است.
- بیماری‌های مقاربتی: زگیل تناسلی و دیگر بیماری‌های مقاربتی از عوامل ایجادکننده دیسپارونی محسوب خواهد شد.
- ولوودینیا: علتدرد مزمن در ناحیه فرج می‌بشود.
- صدمه به فرج یا واژن: صدمه‌هایی همچون پارگی ناشی از زایمان یا بریدگی (اپیزیوتومی) در ناحیه پرینه (پوست بین واژن و مقعد) گهگاه رابطه جنسی را دردناک می‌کنند.
- اختلالات پوستی: هر اختلالی که علتزخم، ترک، خارش یا سوزش ناحیه تناسلی بشود، رابطه جنسی را دردناک می‌کند.
- مسائل روانی: اضطراب، استرس، افسردگی، سابقه آزار جنسی، هراس، خودانگاره‌های منفی و مطمعن‌به‌نفس کم با افت میل جنسی زنان، روان‌کاری طبیعی واژن را مختل می‌کنند.
- نزدیکی بلافاصله بعد از جراحی یا زایمان.
علل رابطه جنسی دردناک برای مردان چیست؟
خشکی محیط واژن رابطه جنسی را برای مردان هم دردناک می‌کنند. به‌جز این، عوامل زیر امکان پذیر عرصه‌ساز رابطه جنسی دردناک برای مردان باشند:
- صدمه پوست ختنه‌گاه: صدمه پوست ختنه‌گاه که امکان پذیر ناشی از مالش یا پارگی پوست باشد، رابطه جنسی را برای مردان دردناک می‌کند.
- عفونت‌های مقاربتی: عفونت‌های مخمری، عفونت‌های زیر پوست ختنه‌گاه و عفونت‌های مقاربتی شایع همانند تبخال تناسلی یا سوزاک از عوامل مهم دیسپارونی مردان می باشند.
- شکستگی یا خمیدگی آلت: بیماری پیرونی یا دیگر ناهنجاری‌های آلت تناسلی امکان پذیر علتدرد میانه مقاربت شوند.
- نعوظ دردناک: شرایطی همانند پریاپیسم نعوظ را طویل‌زمان و دردناک می‌کنند.
نشانه‌های رابطه جنسی دردناک چیست؟
تعداد بسیاری از زنان و مردان ناآگاه سالیان سال با رابطه جنسی دردناک خود کنار می‌آیند و حتی نمی‌دانند که باید فکری به حال آن کنند. اگر درد شدید زمان دخول و نبض یا درد غیرقابل‌تحمل سپس از مقاربت دارید، گمان دیسپارونی را جدی بگیرید و تک‌تک عوامل عرصه‌ساز آن را بازدید کنید. دردهای سوزشی و گرفتگی لگن از دیگر نشانه‌های رابطه جنسی دردناک و نیازمند پیگیری و درمان‌اند.
راه حلهای تشخیص دیسپارونی چیست؟
پزشک برای تشخیص دیسپارونی و علت آن سابقه پزشکی بیمار و حالت جسمی جاری او را بازدید می‌کند.
- معاینه فیزیکی: زمان معاینه فیزیکی، نواحی لگن، رکتوم و واژن بازدید خواهد شد و بیمار تست پاپ اسمیر می‌دهد. بعضی اوقات اوقات برای بازدید گمان عفونت از مایع واژن و ادرار بیمار مثالبرداری می‌بشود.
- سونوگرافی: انجام سونوگرافی ترانس واژینال (ورود پروب به واژن بیمار) دید بهتری از حالت دستگاه تناسلی زنان به پزشک معالج می‌دهد.
- لاپاراسکوپی: در موارد نادر، وقتی که همه آزمایش‌ها بی‌نتیجه باشند، پزشک برای تشخیص دقیق‌تر سراغ لاپاراسکوپی می‌رود.
- جلسات مشاوره: اگر درد رابطه جنسی به‌خاطر بی‌میلی جنسی باشد و عرصه عاطفی داشته باشد، در اتاق مشاوره تشخیص داده می‌بشود.
روش درمان دیسپارونی چیست؟
درمان دیسپارونی همیشه به مداخله پزشکی نیاز ندارد. برای مثال اگر این درد ناشی از زایمان است، حدودا ۶ هفته سپس آرام می‌بشود یا اگر ناشی از خشکی محیط واژن است، با روان‌کننده‌های پایه آب اثری از آن باقی نمی‌ماند. حتی زیاد زمان‌ها این درد ناشی از شرم‌زدگی و حس گناه است که باید به‌مرور زمان در اتاق مشاوره درمان بشود.
اما اگر رابطه جنسی دردناک ناشی از عفونت یا بیماری‌های عرصه‌ای باشد، پزشک با تجویز آنتی‌بیوتیک، داروهای ضدقارچ یا کورتیکواستروئیدهای موضعی یا تزریقی با آن مقابله می‌کند. برای مثال درد ناشی از افتاستروژن را با تجویز قرص‌ها، کرم‌ها یا حلقه‌های واژینال تسکین می‌دهد یا با تجویز دارویی غیراستروژنی همانند اسپمیفن بافت واژن را ضخیم‌تر و مقاوم‌تر می‌کند تا درد رابطه جنسی کمتر بشود.
سؤالات پرتکرار
۱. دیسپارونی دقیقا چه حسی دارد؟
حس درد در دهانه واژن یا اعماق لگن با اهمیت ترین نشانه دیسپارونی است. برخی‌ها این درد را در ناحیه‌ای اشکار و برخی در همه ناحیه تناسلی حس می‌کنند.
۲. دیسپارونی علتخون‌ریزی می‌بشود؟
دیسپارونی عامل خون‌ریزی نیست. عاملی که جهت رابطه جنسی دردناک بشود، امکان پذیر عامل خون‌ریزی هم باشد.
۳. روش خانگی درمان رابطه جنسی دردناک چیست؟
رابطه جنسی را به مواقعی موکول کنید که هر دو آرام باشید و قبل از مقاربت مثانه را خالی و با آب گرم حمام کنید و حتما مسکن بخورید. با مصرف روان‌کننده‌های مبتنی بر آب می‌توان خشکی واژن را رفع کرد و این درد را تسکین داد.
۴. درمان دیسپارونی چه مقدار طول می‌کشد؟
این درد همیشگی نیست و می‌توان با درمان علت درد آن را رفع کرد. بسته به علت دیسپارونی، زمان بهبودی متفاوت است.
۵. چطور از ابراز یا تشدید دیسپارونی جلوگیری کنیم؟
طبق معمول ابراز و تشدید این درد رخ می‌دهد و کاری از دست زنان و مردان برنمی‌آید، اما می‌توان با مراعات بهداشت ناحیه تناسلی، منفعت گیری از روان‌کننده مبتنی بر آب و تمریناتی همانند کگل تا حدی جلوی آن را گرفت.
جمع‌بندی
درد جسمی میانه رابطه جنسی یکی از با اهمیت ترین دلایل سردی بین زوج‌ها است. به همین خاطر باید تک‌تک عوامل عرصه‌ساز دیسپارونی را جدی گرفت و درمورد آنها با پزشک معالج سخن بگویید کرد. از گفتن این قضیه خجالت نکشید و همه علائم را با جزئیات گفتن کنید. توضیح این که دقیقا چه مواقعی، چه نقاطی و چه پوزیشن‌هایی دردناک‌ترند تشخیص و درمان دیسپارونی را راحت‌تر می‌کنند.
اگر شما هم توانایی این درد ناخوشایند را داشته‌اید و چیزهای بیشتری درمورد آن می‌دانید، حتما ازمایش ها ارزشمندتان را با ما و همراهان عزیزمان در بین بگذارید.