انسان از چه وقتی اغاز به پوشیدن لباس کرد؟

تا بحال باستان‌شناسان لباسی قدیمی‌تر از لباس ترخان اشکار نکرده‌اند. این کار شگفتی‌آور نیست؛ برخلاف امروز که تعداد بسیاری از لباس‌ها از الیاف مصنوعی زیست‌تخریب‌ناپذیر ساخته خواهد شد، لباس‌های قدیمی از الیاف زیست‌تخریب‌پذیر حیوانی یا گیاهی همانند پشم یا کتان ساخته می‌شدند. لباس ترخان به گمان زیاد به این خاطر دوام آورده است که در محیط زیاد خشکی قرار داشته که از تخریب آن جلوگیری کرده است.

هرچند لباس ترخان (تقریبا) تنها لباس زیاد قدیمی است که اشکار کرده‌ایم، اولین ناظر از منسوجات بافته‌شده نیست. این‌جا است که شواهد حالت غیرمستقیم به خود می‌گیرد. به‌گفتن مثال، باستان‌شناسان تکه‌هایی از منسوجات بافته‌شده گیاهی را در باقی مانده سکونتگاه باستانی چاتال‌هویوک ترکیه کشف کردند که فکر می‌بشود نزدیک به ۸۵۰۰ سال قدمت داشته باشد. این کار می‌تواند نشان دهد مردم در آن زمان لباس می‌ساختند و لباس می‌پوشیدند.

اگر درمورد الیاف بازدید کنیم، شواهد زیاد قدیمی‌تری نسبت‌به تکه‌های پارچه حاضر در ترکیه وجود دارد. پژوهشگران در غاری در گرجستان الیاف کتان نبافته را اشکار کردند. برخی از الیاف پیچانده شده بودند و با رنگ‌های طبیعی رنگ شده بودند که پژوهشگران آن را به‌گفتن شاهدی برای ساختن لباس نظر کردند. این الیاف نزدیک به ۳۰ هزار سال قدمت دارند که جهش قابل‌توجهی در زمان منشا لباس است.

پژوهشگران این چنین از راه حلهای غیرمعمول‌تری برای به عقب بردن بازه وقتی روی آورده‌اند: شپش. دو نوع شپش وجود دارد که از انسان تغذیه می‌کند. شپش سر که روی پوست سر ما جا خوش می‌کند و شپش بدن از بدن ما تغذیه می‌کند.

شپش بدن درون لباس‌های ما نیز زندگی می‌کند، به این علت، دانشمندان این تئوری را نقل کردند که زمان پیدایش شپش بدن می‌تواند ناظر غیرمستقیمی از وقتی باشد که انسان‌ها اغاز به لباس پوشیدن کردند.

پژوهشگران دی‌ان‌ای شپش سر و بدن را برای تعیین زمان پیدایش شپش بدن قیاس کرده‌اند. یکی از تازه ترین تخمین‌ها مشخص می کند شپش بدن امکان پذیر بین ۸۳ هزار تا ۱۷۰ هزار سال پیش از شپش سر جدا شده باشد و به این علت منشا لباس همان زمان واگرایی دو نوع شپش است. اگرچه، این برآورد تقریبی است. سازگار شدن شپش‌های بدن زمان‌بر بوده است و به این علت لباس‌ها امکان پذیر مقداری پیش از این بازه وقتی تشکیل شده باشند.

شواهد فوق مربوط به لباس پوشیدن انسان امروزی می بود. نشانه‌هایی وجود دارد که نئاندرتال‌ها نیز امکان پذیر لباسی از جنس خز بر تن می‌کردند. اگرچه هرچه به عقب‌تر برگردیم، اشکار کردن شواهد مستقیم دشوارتر می‌بشود و احتمالا هیچ زمان به حقیقت زمان پیدایش لباس دست اشکار نکنیم.