سوال هوشمندانه مهم است! چرا؟ رئیس انویدیا، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده سخت‌افزار در جهان، در مصاحبه‌‌ای با «نیویورک تایمز» او گفت: «این روزها من زیاد تر از این که به جستوجو جواب‌دادن باشم، در حال پرسیدن هستم. احتمالا روز کاری خود را فقط صرف پرسیدن کنم! من از طریق پرسیدن به تیم خود پشتیبانی می‌کنم چیزهایی را بکاوند که پیش‌تر به آنها توجهی نداشته‌اند.» این فراز مختصر از سخن بگویید‌های این چنین فردی مشخص می کند که هوشمندانه پرسیدن در سطوح بالای رهبری یک سازمان یا کسب‌وکار تا چه حد مهم شده است. در این مقاله نیز می‌خواهیم درمورد الزام پرسیدن، اهمیت درست‌پرسیدن و توانایی درست‌پرسیدن سخن بزنیم. با ما همراه باشید.
چرا پرسیدن سوال هوشمندانهمهم‌تر از جواب‌دادن شده است؟
پرسشی که دقیق و درست و بجا باشد، ما را به‌سمت جواب‌های مناسب هدایت می‌کند. قضیه این نیست که بخواهیم سؤالات بسیاری بپرسیم تا بالاخره یکی از آنها ما را به جواب رساند، بلکه قضیه مطرح سوال‌هایی است که خلاقیت ما را فعال کنند و علتنزدیک‌تر شدن مدل‌های ذهنی ما به یکدیگر شوند. در جلسه، شما به‌گفتن رهبر می‌توانید سوال‌های بسیاری نقل کنید، اما مطرح یک سوال به‌معنی ازدست‌دادن زمان برای مطرح پرسشی دیگر است. به این علت ملزوم است سوال‌های اساسی را انتخاب و آماده کنید.
این روزها با گسترش هوش مصنوعی جواب‌های سریع تعداد بسیاری آماده‌اند، به این علت مطرح سوال درست و دقیق از جواب احتمالی مهم‌تر شده است. مشکلات هنگامی پیش می‌آیند که سوال درست به هر علت نقل نشود. اگر رهبر یا اعضای تیم نتوانند سوال‌های درستی نقل کنند، به گمان زیاد از فهمیدن قسمت‌های مهمی از قضیه بازمی‌همانند که امکان پذیر بعدا گریبانگیر آنها بشود. این جا اهمیت سوال هوشمندانه نقل می‌بشود.
برای مثال در سال ۲۰۲۱ شرکت رِنِف اسپانیا ۳۱ قطار برای منفعت گیری در کوهستان‌ها خواست داد، اما آنها فراموش کردند که درمورد اندازه قطارها بپرسند. قطارها بزرگ‌تر از آن بودند که در تونل‌های تنگ مناطق کوهستانی تردد کنند. هرچند شرکت رنف پیش از ساخت قطارها از جریان مطلع شد و خواست را اصلاح کرد، همین اشتباه تبدیل تحویل زیاد دیرهنگام شد. بعضی اوقات اوقات نپرسیدن یک سوال مهم در زمان مناسب می‌تواند خسارت‌های هنگفتی برای کسب‌وکارها در آینده تشکیل کند.
چطور سوال هوشمندانه بپرسیم؟
پرسیدن نوعی توانایی است که می‌توان آن را به‌مرور زمان آموخت. برای آنکه بتوانید هوشمندانه‌تر سوال کنید، به نکات زیر دقت کنید.
۱. مقصد و دانش جاری خود را سازمان‌دهی کنید
زمان رویارویی با یک مشکل یا زمان تازه، تصمیم‌گیرنده زیرک مقصد خود را اشکار می‌کند. از خود سوال کنید چرا و چطور می‌خواهید با قضیه یا زمان مواجه شوید. به چه چیزی می‌خواهید برسید یا چه چیزی می‌خواهید یاد بگیرید. این اولین قدم برای مطرح سوال‌های پیچیده‌تر است. هنگامی دانش جاری خود درمورد قضیه را سازمان‌دهی کنید، فهمید شکاف‌های حاضر در آن می‌شوید و می‌توانید سوال‌های هوشمندانه‌تری برای پرکردن آنها سوال کنید.
۲. پیش‌نویسی از سؤالات خود آماده کنید
نوشتن سؤالاتی که می‌خواهید سوال کنید، به شما امکان می‌دهد آنها را بهتر برای بسپارید. این چنین شما با نوشتن آنها زمان کافی برای تأمل و اصلاحشان خواهید داشت. این کار علتمی‌بشود چیزی از قلم نیفتد. پیش نویس نه تنها در مطرح سوال هوشمندانه موثر است بلکه علتمی‌بشود تا شما در تعداد بسیاری از موارد باهوش‌تر عمل کنید.
۳. سوال‌های خود را بازبینی کنید
بازبینی و اصلاح سوال‌ها شانس شما برای دریافت جوابی صریح‌تر و دقیق‌تر را زیاد تر می‌کند چراکه سوال شفاف‌تر در قیاس با سوال‌های کلی و مبهم، جوابی دقیق‌تر نیز به جستوجو دارد. با بازدید جزئی و دقیق کلمات به‌کاررفته در هر سوال خود را جای جواب‌دهنده بگذارید و ببینید آیا می‌توانید به‌خوبی سوال را فهمیدن کنید یا نه. هرچه سوال شما جزئی‌تر باشد، جواب به آن راحت‌تر و هرچه کلی‌تر باشد، جواب به آن دشوارتر است.
۴. ساده‌سازی کنید
سوال‌های زیاد طویل یا مبهم کار جواب‌دهنده را دشوار می‌کنند. احتمالا او به‌درستی فهمید سوال شما نشود. به این علت حتما در زمان بازبینی، به ساده‌ترکردن سوال‌ها دقت کنید. سوال شما نباید زیاد دشوار یا زیاد پیش‌پاافتاده به نظر برسد.
۵. به مخاطب دقت کنید
مخاطب سوال‌های شما چه فردی یا چه گروهی است؟ بعضی اوقات اوقات فردی که می‌خواهید از او سوال سوال کنید به‌خوبی به نوشته او گفت و گو مسلط است. در این حالت چه بسا سوال شما با مقصد یادگیری از تجارب وی گفتن بشود. بعد به‌جای مطرح سوال‌هایی کلی همانند خواست اشتراک‌گذاری ازمایش ها، بر یک توانایی و مورد خاص که می‌خواهید تمرکز کنید. این که مخاطب یا مخاطبان شما چه افرادی می باشند، نقش مهمی در تعیین نوع سوال‌های شما دارد.
۶. سوال خود را با اعتمادبه‌نفس و مودبانه نقل کنید
هنگامی سوال خود را با اعتمادبه‌نفس می‌سوال کرد، به سایرین نشان می‌دهید که مشتاق پرکردن شکاف دانش خودید و دوست دارید با آنها تعامل کنید. همه اینها به شکل‌گیری رابطه‌ای بهتر می‌انجامد. این چنین لحن شما میانه مطرح سوال و زمان آن نیز اهمیت دارد. یک سوال خوب در زمان نابجا می‌تواند علتشرمندگی شما و آزردگی دیگران بشود. از قدیم هم حرف های‌اند هر سخن جایی و هر مسئله مکانی دارد. این حرف های در خصوص سوال‌پرسیدن هم صادق است.
۷. از فنون و کلمات کلیدی شناخته‌شده پشتیبانی بگیرید
برخی از فنون مطرح سوال و حل قضیه شما را برای مطرح سؤالات کلیدی راهنمایی می‌کنند. برای مثال تکنیک «پنج چرا» که متخصصان شرکت تویوتا اولین بار آن را اراعه کردند، روشی برای فهمیدن ریشه‌های قضیه از طریق سوال‌های پی‌درپی است. در این روش شما با گذاشتن یک چرا جلوی یک قضیه کار را اغاز می‌کنید. هر جواب را با گذاشتن یک چرا جلوی آن به پرسشی دیگر تبدیل می‌کنید. این روال تا جایی ادامه اشکار می‌کند تا به ریشه قضیه برسیم. طبق معمول این روش تا پنجمین چرا طول می‌کشد.
بیایید نگاهی عمیق‌تر به نوع سوال‌های خود بیندازیم. همه ما برخی سوال‌ها را راحت می‌پرسیم اما از مطرح برخی دیگر وحشت داریم. برای آنکه سبک پرسیدن خود را متنوع‌تر و هوشمندانه‌تر کنیم، کارهایی را می‌توانیم انجام دهیم که در ادامه نقل شده‌اند.
۱. سبک پرسیدن خود را برسی کنید
خود آگاهی به سبک سوال‌هایی که عادت داریم بپرسیم نقشی تعیین‌کننده در بازبینی و اصلاح آنها دارد. زیاد تر سؤالات ما از چه نوع سؤالاتی می باشند؟ برای مثال ما به جستوجو فهمیدن ریشه‌ها و ساختاری هستیم که قضیه را به وجود اورده است یا می‌خواهیم هرچه سریع تر قضیه را حل کنیم؟ جواب به سوال‌هایی درمورد نگرش خود به ما پشتیبانی می‌کند تا سبک پرسیدن خود را بهتر فهمیدن کنیم.
۲. عامدانه سوال‌هایی را مطرح کنید که برایتان دشوارند
حال که سبک پرسیدن خود را فهمیدن کرده‌ایم، بهتر است عامدانه سوال‌هایی را در سوال‌نامه خود بیاوریم که برایمان دشوارند. این تلاشی به عمد برای مطرح سؤالاتی است که پیش‌تر با آنها راحت نبوده‌ایم. بهتر است برای جلوگیری از تنش و درگیری ابتدا سراغ کم‌چالش‌ترین موضوعات برویم.
۳. با تحول سازگار شوید
همان‌طورکه در مسیر شغلی خود پیش می‌روید، مسئولیت‌های شما نیز زیاد تر خواهد شد، به این علت باید توانایی تحول سبک پرسیدن خود را داشته باشید. احتمالا سؤالاتی که در قبل عادت داشته‌اید سوال کنید کارها را پیش می‌برده‌اند، اما اکنون باید سوال‌هایی عمیق‌تر و دقیق‌تر سوال کنید. سوال‌هایی که به‌گفتن رهبر یک مجموعه می‌سوال کرد نباید همانند سوال‌هایی باشند که یک کارمند معمولی می‌پرسد.
۴. از نظر دیگران منفعت بگیرید
نیازی نیست که همه سوال‌های مهم و اساسی به ذهن خودتان برسند. بعضی اوقات اوقات شما به همه جوانب یک نوشته تسلط ندارید. به این علت ملزوم است تا از افرادی که متخصص و معتمدند برای فهمیدن بهتر نوشته پشتیبانی بگیرید. آنها می‌توانند سوال‌های مناسب را در اختیار شما قرار دهند. حتی بعضی اوقات اوقات احتمالا به صلاح نباشد که شما به علت جایگاه یا موضعی که دارید، سؤالی خاص را نقل کنید. در این حالت وجود افرادی معتمد و سخن‌دان در کنارتان حتما سودمند است.
نظر شما چیست؟
به‌نظر شما یک سوال هوشمندانه چه ویژگی‌های فرد دیگر دارد؟ خود شما در تعامل با جمع یا فرد چطور سؤالات خود را نقل می‌کنید؟ برای ما از سوال‌های کلیدی و هوشمندانه خود بنویسید.
راهکارهای مقابله با اضطراب اجتماعی و کمرویی را در این مجموعه صوتی یاد بگیرید؛
تا بتوانید شبکه ارتباطات اجتماعی خود را تحکیم کنید.