قرص پردنیزولون ۵ برای چیست + عوارض و نحوه مصرف

قرص پردنیزولون (Prednisolone) استروئید یا کورتیکواستروئید است و برای درمان بیماری‌های مختلفی تجویز می‌شود، از جمله حساسیت‌ها، بیماری های خونی، بیماری های پوستی، عفونت‌ها، برخی سرطان‌ها و همچنین‌ برای جلوگیری از وازنش یا رد پیوند پس از پیوند عضو. در این مقاله، درباره عوارض قرص پردنیزولون،‌ بهترین زمان مصرف آن،‌ مصرف قرص پردنیزولون برای کودکان،‌ اثرات قرص پردنیزولون در بارداری می‌گوییم. با ما همراه باشید.

قرص پردنیزولون ۵ برای چیست؟

قرص پردنیزولون یک داروی ضدالتهاب بسیار قوی است و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. این تضعیف سیستم ایمنی برای مهار بیماری‌های خودایمنی مانند روماتیسم مفصلی (Rheumatoid Arthritis) مفید است؛ در چنین بیماری‌هایی سیستم ایمنی به‌اشتباه به بافت‌های خودش حمله می‌کند. پردنیزولون هم به‌صورت قرص و هم به‌صورت شربت تجویز می‌شود. البته به‌صورت تزریقی هم وجود دارد، اما تزریقش معمولا فقط در بیمارستان انجام می‌شود.

به طور خلاصه، پاسخ سوال «قرص پردنیزولون ۵ برای چیست» شامل موارد زیر می‌شود:

• بیماری‌های آلرژیک شدید: مانند واکنش‌های آلرژیک شدید، آسم کنترل‌نشده و آلرژی‌های پوستی.
• بیماری‌های خودایمنی: شرایطی که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بدن حمله می‌کند، مانند آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)، لوپوس، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو (بیماری‌های التهابی روده)، ام‌اس (MS)
• مشکلات پوستی: مانند اگزما و پسوریازیس شدید، کهیر و درماتیت.
• مشکلات مفصلی و عضلانی: مانند پلی‌میالژی روماتیکا و التهاب تاندون‌ها.
• برخی از انواع سرطان: مانند لوسمی و لنفوم، به عنوان بخشی از رژیم شیمی‌درمانی.
• کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی.

نام‌های تجاری قرص پردنیزولون

• دلتاکورتریل (Deltacortril)
  دلتاستب (Deltastab)
  دیلاکورت (Dilacort)
  پوانتی (Pevanti)

چه کسانی می‌توانند قرص پردنیزولون مصرف کنند و چه کسانی نمی‌توانند؟

پردنیزولون یک داروی قدرتمند است و برای همه افراد مناسب نیست. تجویز آن کاملاً به شرایط پزشکی فرد و تشخیص پزشک بستگی دارد.

چه کسانی می‌توانند پردنیزولون مصرف کنند؟

بزرگسالان و کودکانی که به یکی از بیماری‌های التهابی، آلرژیک یا خودایمنی (مانند مواردی که در بخش قبل ذکر شد) مبتلا هستند، می‌توانند با تجویز پزشک از این دارو استفاده کنند. پزشک پس از ارزیابی وضعیت سلامتی شما و در نظر گرفتن فواید دارو در برابر خطرات احتمالی، آن را برایتان تجویز می‌کند.

چه کسانی نمی‌توانند پردنیزولون مصرف کنند؟

مصرف پردنیزولون برای برخی افراد ممکن است خطرناک یا نیازمند نظارت پزشکی بسیار دقیق باشد. قبل از شروع مصرف، حتماً پزشک خود را در جریان تمام سوابق پزشکی خود، به خصوص موارد زیر قرار دهید:

پزشک شما با دانستن این موارد می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا پردنیزولون برای شما انتخاب درستی است یا خیر و در صورت لزوم، اقدامات پیشگیرانه لازم را در نظر بگیرد.

نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف قرص پردنیزولون

پیروی دقیق از دستور پزشک در مصرف این دارو بسیار حیاتی است.

آیا مقدار مصرف پردنیزولون کم و زیاد هم می‌شود؟

ممکن است مقدار مصرف پردنیزولون بنا بر تجویز پزشک بیشتر یا کمتر شود. همین که شروع به بهبود کنید، مقدار مصرفتان هم احتمالا کمتر خواهد شد. احتمالا پزشک پیش از توقف کامل درمان، مقدار مصرف را کمتر می‌کند تا دچار عوارض جانبی قطع ناگهانی مصرف پردنیزولون نشوید. اگر بیماری وخیم‌تر شود هم احتمالا مقدار مصرف افزایش می‌یابد.

فراموش‌کردن یک نوبت مصرف قرص پردنیزولون

اگر یادتان رفت قرص پردنیزولون خود را بخورید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر تا فردای آن روز یادتان نیامد که قرصتان را نخورده‌اید، دیگر آن وعده فراموش‌شده را مصرف نکنید.

در صورتی که یک وعده را فراموش کردید، در وعده بعدی برای جبران آن دو قرص مصرف نکنید.

اگر معمولا یادتان می‌روید قرصتان را بخورید، می‌توانید از زنگ هشدار ساعت یا موبایل برای یادآوری استفاده کنید. می‌توانید از داروخانه‌ها هم توصیه‌هایی برای فراموش‌نکردن مصرف دارو بخواهید.

عوارض جانبی قرص پردنیزولون

مانند تمام داروها، پردنیزولون نیز می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. شدت این عوارض معمولاً به دوز و مدت زمان مصرف دارو بستگی دارد.

عوارض جانبی کوتاه‌مدت (معمولاً پس از چند هفته از بین می‌روند):

• سوءهاضمه و سوزش سر دل
• افزایش اشتها و افزایش وزن
• بی‌خوابی
• تغییرات خلقی (احساس اضطراب، تحریک‌پذیری یا سرخوشی)
• افزایش تعریق

عوارض جانبی مصرف بلندمدت (بیش از ۲ تا ۳ ماه):

• پوکی استخوان (استئوپروز): استروئیدها می‌توانند باعث ضعیف شدن استخوان‌ها شوند.
• افزایش فشار خون.
• افزایش قند خون و ریسک دیابت.
• ضعیف‌شدن سیستم ایمنی: شما را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.
• مشکلات چشمی: مانند آب مروارید یا گلوکوم (آب سیاه).
• تغییرات ظاهری: مانند صورت گرد و پف‌کرده (صورت ماه یا Moon Face)، تجمع چربی در پشت گردن و نازک‌شدن پوست.

نکات و هشدارهای مهم در مصرف قرص پردنیزولون

• هرگز دارو را ناگهانی قطع نکنید: اگر بیش از سه هفته پردنیزولون مصرف کرده‌اید، قطع ناگهانی آن بسیار خطرناک است. بدن به دلیل دریافت استروئید از بیرون، تولید کورتیزول طبیعی را متوقف کرده است. قطع ناگهانی دارو می‌تواند باعث «سندروم قطع استروئید» با علائمی مانند خستگی شدید، دردهای عضلانی، سرگیجه و حتی شوک شود. پزشک دوز شما را به تدریج و طی چند هفته یا ماه کاهش خواهد داد.
• تداخلات دارویی: پردنیزولون می‌تواند با برخی داروها، از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن)، داروهای دیابت و برخی واکسن‌ها تداخل داشته باشد. لیست تمام داروهای خود را به پزشک اطلاع دهید.
• کارت استروئید: اگر دوز بالایی از پردنیزولون مصرف می‌کنید، پزشک به شما یک «کارت درمان با استروئید» می‌دهد. این کارت را همیشه همراه داشته باشید تا در مواقع اورژانسی، کادر درمان از وضعیت شما مطلع باشند.

پردنیزولون برای کودکان

پردنیزولون برای درمان بسیاری از بیماری‌های التهابی و خودایمنی در کودکان، از جمله آسم شدید، بیماری کرون و انواع آرتریت استفاده می‌شود. با این حال، مصرف بلندمدت استروئیدها در کودکان می‌تواند بر رشد قدی آن‌ها تأثیر بگذارد. به همین دلیل، پزشک همیشه تلاش می‌کند تا از کمترین دوز مؤثر برای کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده کند و وضعیت رشد کودک را به طور منظم تحت نظر بگیرد. هرگز این دارو را بدون تجویز پزشک به کودک خود ندهید.

قرص پردنیزولون در بارداری

استفاده از پردنیزولون در دوران بارداری تنها زمانی مجاز است که فواید آن برای مادر به طور واضح بر خطرات احتمالی برای جنین برتری داشته باشد. هرچند این دارو یکی از استروئیدهای رایج در بارداری است، اما مصرف آن، به‌ویژه در سه ماهه اول، ممکن است با ریسک بسیار اندکی از شکاف کام در نوزاد همراه باشد. تصمیم‌گیری برای مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری، فقط و فقط بر عهده پزشک متخصص است.

قرص پردنیزولون در دوران شیردهی

پردنیزولون به مقدار کمی در شیر مادر ترشح می‌شود. بر اساس اطلاعات معتبر پزشکی، مصرف دوزهای پایین تا متوسط (کمتر از ۲۰ میلی‌گرم در روز) معمولاً برای نوزاد شیرخوار بی‌خطر تلقی می‌شود. برای دوزهای بالاتر، پزشک ممکن است توصیه کند که برای کاهش میزان داروی دریافتی نوزاد، شیردهی را ۳ تا ۴ ساعت پس از مصرف قرص انجام دهید. در هر صورت، قبل از مصرف پردنیزولون در دوران شیردهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

سؤالات رایج

۱. قرص پردنیزولون ۵ برای چیست؟

این دارو یک استروئید ضدالتهاب قوی است که برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها مانند آلرژی‌های شدید، آسم، روماتیسم مفصلی، بیماری‌های پوستی و برخی سرطان‌ها استفاده می‌شود.

۲. بهترین زمان مصرف قرص پردنیزولون چه موقع است؟

بهترین زمان، یک بار در روز، صبح‌ها همراه با صبحانه است تا هم عوارض گوارشی کاهش یابد و هم با ریتم طبیعی بدن هماهنگ باشد.

۳. آیا می‌توانم مصرف پردنیزولون را ناگهانی قطع کنم؟

خیر، هرگز! اگر بیش از سه هفته از این دارو استفاده کرده‌اید، قطع ناگهانی آن بسیار خطرناک است و باید حتماً تحت نظر پزشک و به تدریج دوز دارو را کاهش دهید.

۴. آیا مصرف پردنیزولون در کودکان مجاز است؟

بله، اما فقط با تجویز و تحت نظارت دقیق پزشک. مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد، بنابراین پزشک همیشه کمترین دوز ممکن را تجویز می‌کند.

۵. آیا مصرف این قرص در دوران بارداری و شیردهی ایمن است؟

در بارداری، تنها در صورتی که پزشک تشخیص دهد فواید آن بیشتر از خطراتش است، تجویز می‌شود. در شیردهی، دوزهای پایین معمولاً بی‌خطر است، اما همیشه قبل از مصرف باید با پزشک خود مشورت کنید.

اولویت‌بندی کارها را بیاموزید تا در زمان کمتر، بهینه‌تر کار کنید.