کاکه ایبو: هنر پس انداز به روش و افزایش ۳۰ درصد پس انداز!

ژاپنی‌ها سلطان نظم و برنامه‌ریزی‌اند. آنها به‌خوبی روش‌های پس‌انداز و مدیریت بودجه را بلدند و می‌توانند الگوی خوبی برای همه ما باشند. اگر در روش‌هایشان دقیق شوید، درمی‌یابید که جزئیات، اهمیت توجه به زمان حال، و انعطاف‌پذیری خوبی در آنها وجود دارد. روش کاکه ایبو یکی از همین روش‌هاست. با کاکه ایبو مدیریت پول‌هایتان را به‌ دست می‌گیرید و به‌روش ژاپنی‌های موفق پس‌انداز می‌کنید. می‌خواهید درباره این روش بیشتر بدانید؟

کاکه ایبو، شیوه ژاپنی‌ها برای پس‌انداز چیست؟

معنی عبارت کاکه ایبو چیست؟ دفتر حساب‌وکتاب‌های خانواده. این روش را بانوی روزنامه‌نگاری به‌نام هانی موتوکو (Hani Motoko) در سال ۱۹۰۴ اختراع کرد. جالب است بدانید موتوکو نخستین زن روزنامه‌نگار ژاپنی هم بود. او با این روش قصد داشت راهی ساده برای مدیریت امور مالی خانه طراحی کند.

این روش برای کسانی مناسب است که مدیریت مخارج از دست‌هایشان خارج می‌شود و عادت‌های خرج‌کردن خاصی دارند؛ برای مثال، اگر شما هم از آن دسته از افرادی هستید که خریددرمانی می‌کنند و در موقع ناراحتی و استرس به خرید می‌روند یا برای شادکردن و تفریح هم به خرید روی می‌آورند، بهتر است با روش کاکه ایبو آشنا شوید.

تغییردادن سبک خرج‌کردن پول چندان ساده نیست، چون خرج‌کردن در بافت عادت‌های زندگی روزانه‌مان تنیده می‌شود. برای همین هم هست که هرگونه تغییری در این زمینه سخت می‌شود. بُعد احساسی ماجرا از همه مهم‌تر است. گاهی خرج‌کردن می‌تواند راهی برای ایجاد آرامش و شادی باشد. با این حساب، اگر قرار باشد احساسات خوب این کار تحت‌کنترل دربیاید، تغییر عادت‌های بد کمی سخت می‌شود.

البته اینها به معنی سخت‌بودن روش کاکه ایبو نیست. مطمئن باشید به‌کمک آن می‌تواند جیبتان را بهتر کنترل کنید. این روش سابقه‌ای ۱۱۶ساله دارد و تعادل مالی را به جیب آدم‌های زیادی برگردانده است.

سه اصل مهم فلسفه «کاکه ایبو»

روش ژاپنی کاکه ایبو، فراتر از یک ابزار حسابداری ساده، یک رویکرد ذهن‌آگاهانه به مدیریت مالی است که بر سه اصل اساسی استوار است:

۱. تمرکز بر «چرا» به جای «چقدر»

تفاوت اصلی این روش با بودجه‌بندی‌های دیگر، تمرکز آن بر ریشه‌های روانشناختی خرید است. کاکه ایبو شما را وادار می‌کند تا دلایل احساسی و عادت‌گونه تصمیمات مالی خود را درک کنید؛ به این ترتیب، به جای مدیریت اعداد، به مدیریت عادت‌ها می‌پردازید.

۲. هدف، «حذف شادی» نیست؛ بلکه «حذف عادت‌های بد» است

این روش شما را از خریدهایی که واقعاً حالتان را خوب می‌کنند (مانند خرید یک شاخه گل)، منع نمی‌کند؛ بلکه به شما کمک می‌کند تا خریدهای هیجانی و بی‌هدفی را که اغلب به پشیمانی منجر می‌شوند، شناسایی و ترک کنید. این یک ابزار برای همه است، نه فقط ثروتمندان.

۳. ارزیابی «ارزش واقعی» هر خرید

کاکه ایبو به شما می‌آموزد که قبل از هر خرید، سود و زیان بلندمدت آن را بسنجید. گاهی یک خرید کوچک، ارزش معنوی و روحی بالایی دارد و کاملاً پذیرفته است؛ در حالی که یک خرید بزرگ ممکن است تنها یک هیجان زودگذر و یک پشیمانی بلندمدت به همراه داشته باشد.

به چیزی جز قلم و کاغذ نیاز است؟ خیر!

برای شروع کار به هیچ وسیله یا امکانات خاصی نیاز ندارید. کافی است یک برگه سفید و یک خودکار داشته باشید. هدف روش کاکه ایبو این است که ارتباطتان را با پول پیدا و درک کنید. برای رسیدن به درک درستی از ارتباطتان با پول، باید حساب دخل‌وخرجتان را به‌طور دقیق داشته باشید و همه‌چیز را یادداشت کنید.

با نوشتن می‌توانید عادت‌هایی را که در خرج‌کردن پول دارید، به‌دقت مشاهده و بررسی کنید. مزایای نوشتن در این زمینه بسیار زیاد است. تحقیقات مختلف هم ثابت کرده‌اند که نگارش و نوشتن با قلم و کاغذ می‌تواند مزایای مختلفی داشته باشد؛ برای نمونه، وقتی شروع به نوشتن می‌کنید، تمرکزتان معطوف به زمان حال می‌شود. در ضمن، به‌شکلی روراست مجبور به اعتراف عادت‌هایتان می‌شوید.

پرسش‌های کاکه ایبویی

نکته بعد از یادداشت‌کردنِ دخل‌وخرج و عادت‌های خریدکردن در این روش، پرسیدن سؤالات زیر از خود است. هر وقت قرار به خرید چیزی داشتید از خود بپرسید:

• آیا بدون این وسیله می‌توانم زندگی کنم؟
• آیا این خرید با موقعیت مالی‌ام تناسب دارد؟
• آیا از ایـن وسیله واقـعا استفاده خواهم کرد؟
• آیا جا و مکان نگهداری از این وسیله را دارم؟
• حال‌واحوالم در هنگام خرید چطور است؟ استرس دارم؟‌ بیش‌ازحد شادم؟ در آرامش به‌سر می‌برم؟
• چطور به خرید این وسیله علاقه پیدا کردم؟ جرقه‌ای آنی و مشاهده آن در تبلیغات بود یا در فروشگاه‌گردی متوجه آن شدم؟
• با این خرید چه حسی به من دست خواهد داد؟ شاد می‌شوم؟ هیجان‌زده خواهم بود؟ فرقی برایم نخواهد کرد؟ عذاب‌وجدان می‌گیرم؟

برای اینکه مدیریت اقتصادی خوبی داشته باشیم، باید یاد بگیریم میان خواسته‌ها و نیازهایمان تفاوت زیادی وجود دارد. بسیاری از خریدها از روی خواستن هستند و در واقع، به آنها نیازی وجود ندارد. این چیزی است که کاکه ایبو یادمان می‌دهد و کمکمان می‌کند در زمینه امور مالی تصمیم‌های منطقی‌تر، سریع‌تر و هوشمندانه‌تر بگیریم.

۸ درس کاکه ایبو؛ چطور با تمرکز بر زمان حال خرج کنیم؟

کاکه ایبو به شما کمک می‌کند تا با تمرکز بر زمان حال و به دور از هیجانات، برای خرج کردن پولتان تصمیم بگیرید. برای این کار، نکات زیر را تمرین کنید:

۱. قانون ۲۴ ساعت: با هیجان خرید نکنید

بسیاری از خریدها، واکنشی هیجانی به استرس یا بی‌حوصلگی هستند، نه یک نیاز واقعی. برای جلوگیری از این تله، هر خرید غیرضروری را به تعویق بیندازید.

• اقدامک: کالای مورد نظر را در سبد خرید آنلاین خود رها کنید یا عکس آن را بگیرید و ۲۴ ساعت بعد دوباره به آن فکر کنید. اغلب اوقات، اشتیاق اولیه از بین رفته است.

۲. از تله حراج و تخفیف فرار کنید

حراج‌های بزرگ می‌توانند شما را به خرید چیزهایی وادار کنند که واقعاً به آن‌ها نیاز ندار ندارید. جذابیت تخفیف نباید منطق شما را مختل کند.

• اقدامک: قبل از خرید در حراج، از خود بپرسید: «آیا این کالا را با قیمت اصلی‌اش هم می‌خریدم؟». اگر پاسخ منفی است، از خرید آن صرف‌نظر کنید.

۳. موجودی حساب خود را بدانید

بی‌خبری از وضعیت مالی، منبع اصلی استرس است. داشتن آگاهی و تسلط بر امور مالی، به شما قدرت و آرامش می‌دهد.

• اقدامک: یک بار در هفته (نه هر روز) موجودی حساب و هزینه‌های اصلی خود را مرور کنید تا کنترل امور از دستتان خارج نشود.

۴. هزینه‌های خود را دسته‌بندی کنید

برای مدیریت صحیح، باید بدانید پول شما دقیقاً کجا می‌رود. دسته‌بندی هزینه‌ها به شما یک نقشه واضح از عادات مالی‌تان می‌دهد.

دسته‌بندی پیشنهادی:

• نیازهای ضروری: غذا، قبوض، اجاره، سلامت و…
• خواسته‌های غیرضروری: تفریح، رستوران، خریدهای لذت‌بخش و…
• فرهنگی و آموزشی: کتاب، فیلم، دوره‌های آموزشی و…
• غیرمنتظره: تعمیرات، هزینه‌های درمانی ناگهانی و…

۵. برای پول خود هدف تعیین کنید

وقتی بدانید برای چه چیزی پس‌انداز می‌کنید، انگیزه شما برای کنترل هزینه‌ها چند برابر می‌شود.

• اقدامک: یک هدف پس‌انداز مشخص برای این ماه تعیین کنید؛ حتی اگر کوچک باشد (مثلاً پس‌انداز برای خرید یک کتاب یا یک وعده غذا در رستوران مورد علاقه‌تان).

۶. دردِ پرداخت را با پول نقد حس کنید

خرج کردن با کارت اعتباری، بسیار آسان و غیرملموس است. پرداخت با پول نقد، یک ارتباط فیزیکی و روانی با هزینه ایجاد می‌کند و شما را محتاط‌تر می‌کند.

• اقدامک: بودجه یک هفته خود را به صورت نقد از حساب خارج کنید و سعی کنید تمام خریدهای روزمره را فقط با آن انجام دهید.

۷. برای خودتان یادآور تصویری بگذارید

گاهی یک یادآوری ساده در لحظه تصمیم‌گیری، می‌تواند شما را از یک خرید اشتباه منصرف کند.

• اقدامک: یک برچسب کوچک با سوال «آیا واقعاً به این نیاز دارم؟» روی کارت بانکی خود بچسبانید. این تلنگر کوچک، قبل از هر بار کارت کشیدن شما را به فکر وامی‌دارد.

۸. خود را از موقعیت وسوسه دور کنید

ساده‌ترین راه برای جلوگیری از خرج کردن بیهوده، دوری از محرک‌های آن است.

• اقدامک: پیج‌های فروشگاهی که شما را به خرید غیرضروری وسوسه می‌کنند، آنفالو یا میوت (Mute) کنید. اگر عبور از یک مسیر خاص شما را به ویترین‌گردی و خرید تشویق می‌کند، مسیرتان را تغییر دهید.

در آخر

بازهم تأکید می‌کنیم که روش کاکه ایبو مخصوص همه است. هرکدام از ما در هر وضعیت مالی باید هوای خرج‌کردنمان را داشته باشیم. تصمیمات هوشمندانه برای خرید ضروری‌ترین چیزها تا کالاهای رفاهیِ نه‌چندان مهم کمکمان می‌کند پس‌انداز بیشتری داشته باشیم و پول بیشتری برای مخارج مختلف زندگی در حسابمان جای بگیرد.

از این روش خوشتان آمد؟ شما چطور خرج می‌کنید؟ نظارت و مدیریتتان در این زمینه قوی است یا نه؟