چاقی مفرط یا مرض چاقی، تجمع بیشتر از حد چربی در بدن است و طبق معمولً به علت مصرف کالری زیاد تر از مقدار موردنیاز بدن تشکیل میبشود. کالری اضافی در بدن به گفتن بافت چربی ذخیره میبشود. چاقی علتپایین آمدن شاخصهای سلامتی، از جمله افت میانگین طول عمر و افت کیفیت زندگی میبشود.
در سالهای قبل نرخ چاقی در سراسر جهان در حال افزایش بوده است. محققان میگویند بیشتر از یک میلیارد نفر در سراسر جهان، یا تقریباً یک نفر از هر هشت نفر، به چاقی مفرط مبتلا می باشند؛ این بدین معنی است که چاقی تقریباً در زیاد تر کشورها به رایجترین شکل از سوءتغذیه تبدیل شده است.
فرانچسکو برانکا از سازمان جهانی بهداشت (WHO) و همکارانش، دادههای بیشتر از ۳٬۶۰۰ مطالعهی انتشارشده در ۳۵ سال قبل را جمعآوری کردند تا دریابند که نرخ چاقی بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۲ چه تغییری کرده است. مطالعات بازدیدشده شامل تقریباً ۲۳۰ میلیون نفر از ۱۹۷ سرزمین می بود و به حرف هایی محققان، این نمونهها نمایندهی بیشتر از ۹۹ درصد از جمعیت جهان است. سپس، محققان شاخص توده بدنی (BMI) شرکتکنندگان را محاسبه کردند (سنجشی آماری قیاسی وزن و قد فرد) تا تخمین بزنند که نرخ چاقی با گذشت زمان چطور تحول کرده است.
چاقی در زیاد تر کشورها به رایجترین شکل از سوءتغذیه تبدیل شده است
بازدیدها نشان داد که در طول دورهی مطالعهشده، نرخ شیوع جهانی چاقی در بین بزرگسالان ۲۰ ساله و بالاتر از ۲۰ سال، بیشتر از دو برابر و در کودکان و نوجوانان بین ۵ تا ۱۹ سال، چهار برابر شده است. تا سال ۲۰۲۲، نرخ چاقی در بین زنان تقریباً در ۹۳ درصد از کشورها افزایش یافته است. همین امر برای مردان همهی کشورها به جز پنج سرزمین صادق می بود. افزایش نرخ چاقی مردان فقط در سرزمین فرانسه مشاهده نشد. در همین حال، نرخ جهانی افراد دچار افتوزن نیز افت یافته است.
نرخ چاقی بزرگسالان در کشورهای خاورمیانه، حوزهی کارائیب و شمال آفریقا بیشترین مقدار افزایش را داشته است. در همین حال، بیشترین افزایش در چاقی کودکان و نوجوانان در کشورهای برونئی، شیلی و جزایر پلینزی، میکرونزی و کارائیب رخ داده است.
چاقی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، دیابت، برخی سرطانها و دیگر مشکلات سلامتی را افزایش میدهد. پروفسور مجید عزتی، محقق بهداشت جهانی از امپریال کالج لندن و یکی از نویسندگان ارشد مطالعه، در بیانیهی مطبوعاتی او گفت:
ما نباید [کمبود وزن و چاقی] را جدا از هم در نظر بگیریم، چون انتقال از یکی به فرد دیگر زیاد سریع رخ داده است. زیاد دلواپسکننده است که همهگیری چاقی که در سال ۱۹۹۰ در بزرگسالان زیاد تر نقاط جهان مشهود می بود، اکنون در کودکان و نوجوانان مدرسهای نیز منعکس شده است.
– مجید عزتی
محققان معتقد می باشند که غذاهای فرآوریشدهی پرکالری با قند بالا، تا نزدیک به تعداد بسیاری تقصیر کار افزایش نرخ چاقی در جهان است، چون غذاهای فرآوریشده در دهههای تازه در سراسر جهان به طور گسترده در دسترس همگانی قرار گرفته است. با این حال، آنها پافشاری میکنند که رفتارهای فردی همانند رژیم غذایی و ورزش نیز تأثیر اندکی بر افزایش شیوع چاقی داشته و خواهد داشت.
عزتی خاطرنشان میکند که یکی از بزرگترین عوامل محرک افزایش شیوع چاقی، دسترسی محدود و مقرونبهصرفه نبودن غذاهای سالم است. برانکا نیز در بیانیهی مطبوعاتی خبرداد که دولتها در سراسر جهان برای پیشگیری و مدیریت واقعی چاقی، باید سیاستهایی را به مرحلهی اجرا برسانند تا غذاهای سالم و فعالیت بدنی برای همهی افراد در دسترستر و مقرونبهصرفهتر باشد.
یافتههای مطالعه در مجله The Lancet انتشار شده است.
منبع